Casemanager

Een casemanager, ook wel zorgcoördinator of trajectbegeleider genoemd, is een professional die de zorg en ondersteuning rondom een cliënt of leerling coördineert, plant en evalueert. Het doel is om de verschillende hulpverleners en instanties op elkaar af te stemmen, zodat er een samenhangend en effectief plan van aanpak ontstaat. De casemanager is het vaste aanspreekpunt voor de betrokkene(n) en zorgt ervoor dat de juiste stappen op het juiste moment worden gezet.

De taken van een Casemanager zijn onder meer:

De taken van een casemanager zijn divers en afhankelijk van het werkveld, maar omvatten over het algemeen:

• Inventariseren van de hulpvraag: De casemanager brengt de behoeften en wensen van de cliënt of leerling in kaart.
• Opstellen van een plan van aanpak: In samenspraak met de betrokkene en andere professionals wordt een begeleidings- of zorgplan opgesteld.
• Coördineren van de zorg: De casemanager schakelt de juiste hulpverleners in en zorgt voor een goede communicatie en samenwerking.
• Bewaken van de voortgang: Het plan van aanpak wordt gemonitord en waar nodig bijgesteld.
• Informeren en adviseren: De casemanager voorziet de cliënt, leerling en diens omgeving van informatie en advies over regelingen, procedures en mogelijkheden.
• Emotionele en praktische ondersteuning: De casemanager biedt een luisterend oor en helpt bij het oplossen van praktische problemen.

De Casemanager in de Zorg

In de gezondheidszorg zijn casemanagers onmisbaar geworden, met name in situaties waar langdurige en complexe zorg nodig is. Enkele voorbeelden:

• Casemanager Dementie: Begeleidt mensen met dementie en hun naasten vanaf de diagnose tot aan opname in een verpleeghuis of overlijden. Ze zijn een steun en toeverlaat, regelen zorg en helpen bij het omgaan met de ziekte.
• Casemanager Verzuim (of Re-integratie): Begeleidt zieke werknemers en hun werkgevers gedurende het re-integratietraject. Ze bewaken de wettelijke termijnen (zoals de Wet verbetering poortwachter) en zorgen voor een soepele communicatie tussen werknemer, werkgever en bedrijfsarts.
• Casemanager GGZ (FACT-teams): Binnen de geestelijke gezondheidszorg coördineren casemanagers de zorg voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen, vaak in de eigen leefomgeving.
• Casemanager Palliatieve Zorg: Coördineert de zorg voor mensen in hun laatste levensfase, met als doel een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven.

De Casemanager in het Onderwijs

Ook in het onderwijs speelt de casemanager een steeds belangrijkere rol, bijvoorbeeld bij:

• Casemanager Leerplicht: Wordt ingeschakeld wanneer een leerling (dreigend) schoolverzuim vertoont. De casemanager zoekt samen met de leerling, ouders en school naar oplossingen om de leerling weer naar school te krijgen en een diploma te laten behalen.
• Casemanager Passend Onderwijs: Coördineert de ondersteuning voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, zoals bij dyslexie (dyslexiezorg) of andere leer- en gedragsproblemen.
• Casemanager Re-integratie Onderwijspersoneel: Begeleidt langdurig zieke leerkrachten of andere onderwijsprofessionals bij hun terugkeer naar het werk.

Waar werkt een Casemanager

Casemanagers werken op uiteenlopende plekken, afhankelijk van hun specialisatie. Denk aan:

• Thuiszorgorganisaties
• Verpleeghuizen
• GGD's en gemeenten
• Arbodiensten en re-integratiebedrijven
• Scholen en samenwerkingsverbanden passend onderwijs
• GGZ-instellingen

Wat verdient een Casemanager

Nederland:

Het gemiddelde bruto maandsalaris van een casemanager in Nederland ligt tussen de € 3.500 en € 4.500. Dit is afhankelijk van opleiding, ervaring en de specifieke sector. Een startende casemanager verdient gemiddeld rond de € 3.200, terwijl een ervaren senior casemanager kan oplopen tot boven de € 5.000.

België:

Exacte cijfers voor "casemanager" zijn minder eenduidig. Vergelijkbare functies zoals "zorgcoördinator" of "trajectbegeleider" laten een breed salarisbereik zien. Een indicatie van het bruto maandsalaris ligt tussen de € 2.800 en € 4.200. Hogere salarissen zijn mogelijk in managementposities binnen de zorgsector.

Aantal werkzaam in Nederland

Exacte totaalaantallen van casemanagers in Nederland en België zijn lastig te geven, omdat het geen beschermde titel is en de functie onder verschillende benamingen voorkomt. Wel zijn er cijfers voor specifieke sectoren:

Nederland:

Er zijn duizenden casemanagers actief. Alleen al in de dementiezorg waren er begin 2024 circa 1.500 fte casemanagers werkzaam. Ook in de verzuimbegeleiding en de GGZ werken vele duizenden professionals in een coördinerende rol.

België:

Concrete, gecentraliseerde cijfers over het totaal aantal casemanagers, zorgcoördinatoren of trajectbegeleiders zijn niet beschikbaar. Naar schatting zijn er enkele honderden casemanagers in FACT-teams actief. De functie is, net als in Nederland, sterk in ontwikkeling.

Welke opleiding heeft de Casemanager gevolgd

Voor het beroep van casemanager is doorgaans een MBO-4 of HBO-diploma vereist in een relevante richting, zoals:

• Verpleegkunde (MBO/HBO)
• Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH) / Social Work (HBO)
• Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) (HBO)
• Human Resource Management (HRM) (HBO)

Na een dergelijke basisopleiding volgen veel professionals een gespecialiseerde post-hbo opleiding of cursus tot casemanager.

Hoe lang duurt de opleiding tot Casemanager

• MBO-opleiding (niveau 4): 3 tot 4 jaar.
• HBO-bacheloropleiding: 4 jaar.
• Post-hbo opleiding/cursus tot casemanager: De duur varieert van enkele dagen tot ongeveer een jaar, afhankelijk van de intensiteit en de specifieke inhoud (bijvoorbeeld Regie op Verzuim of Casemanagement Dementie).

Het opleidingsniveau van een Casemanager is HBO, MBO.

Enkele wetenswaardigheden over de Casemanager

• Recht op een casemanager: In Nederland heeft iedereen met de diagnose dementie wettelijk recht op een casemanager. De kosten worden vergoed vanuit de basisverzekering.
• Verschillende achtergronden: Casemanagers kunnen een verpleegkundige, sociale of juist een bedrijfskundige achtergrond hebben, afhankelijk van hun werkterrein.
• Cruciaal in de keten: De rol van de casemanager wordt steeds belangrijker door de toenemende complexiteit van zorg- en hulpverleningstrajecten en de nadruk op eigen regie van de cliënt.

Extra informatie over de Casemanager

Andere benamingen voor Casemanager zijn onder andere:

• Zorgcoördinator
• Trajectbegeleider
• Dementieconsulent
• Zorgregisseur
• Klantmanager
• Persoonlijk begeleider
• Procesregisseur