Consulent Belevingsgerichte Zorg

Een Consulent belevingsgerichte zorg is een specialist binnen een zorgorganisatie die zich richt op het verbeteren van de kwaliteit van leven van cliënten. Dit doet hij of zij door ervoor te zorgen dat de zorg en ondersteuning primair aansluiten bij de persoonlijke behoeften, wensen en de 'beleving' van de cliënt.

Het is belangrijk om op te merken dat "Consulent belevingsgerichte zorg" geen wettelijk beschermde titel is, zoals arts of verpleegkundige. Het is een functie of specialisatie, die per zorgorganisatie anders kan worden ingevuld. De functie is cruciaal in de transitie van 'taakgerichte zorg' (focussen op wassen, aankleden, medicatie) naar 'persoonsgerichte zorg' (focussen op wat de dag van de cliënt waardevol maakt).

De taken van een Consulent Belevingsgerichte Zorg zijn onder meer:

De kerntaak is het borgen en implementeren van de visie op belevingsgerichte zorg. Dit vertaalt zich in een coachende, adviserende en ondersteunende rol.

De belangrijkste taken zijn:

• Coachen van zorgteams: De consulent werkt 'op de vloer' en begeleidt collega's (zoals Verzorgenden IG en Verpleegkundigen) in hun dagelijkse omgang met cliënten. Ze leren teams om verder te kijken dan de zorgtaken en echt contact te maken.
• Adviseren bij 'onbegrepen gedrag': Wanneer een cliënt (vaak met dementie) gedrag vertoont dat het team niet begrijpt (zoals roepen, onrust of agressie), analyseert de consulent de situatie. Ze zoeken naar de onderliggende oorzaak in de 'beleving' van de cliënt (pijn, angst, verveling, verdriet) en adviseren het team over een andere benadering.
• Adviseren van naasten: De consulent ondersteunt familie en mantelzorgers en geeft hen handvatten om beter contact te maken met hun naaste en het gedrag beter te begrijpen.
• Ontwikkelen en implementeren: Ze helpen bij het opstellen van het zorgleefplan, met een specifieke focus op welzijn en een zinvolle daginvulling.
• Kennisoverdracht: Het geven van klinische lessen, trainingen en workshops aan collega's, vrijwilligers en soms ook aan familieavonden.
• Implementeren van methodieken: Ze kunnen verantwoordelijk zijn voor het invoeren van specifieke belevingsgerichte methoden, zoals 'snoezelen' (zintuigstimulering), reminiscentie (ophalen van herinneringen) of het gebruik van muziek en technologie.

Waar werkt een Consulent Belevingsgerichte Zorg

De Consulent belevingsgerichte zorg werkt vrijwel altijd in de sector Verpleging, Verzorging en Thuiszorg (VVT). De meest voorkomende werkplekken zijn:

• Verpleeghuizen en woonzorgcentra: Met name op afdelingen voor psychogeriatrie (PG), waar mensen met dementie wonen.
• Kleinschalige woonvormen voor ouderen.
• Gehandicaptenzorg: Ook hier, met name bij cliënten met een ernstige meervoudige beperking (EMB), is belevingsgerichte zorg een belangrijke methodiek.

Wat verdient een Consulent Belevingsgerichte Zorg

Het salaris van een Consulent belevingsgerichte zorg is afhankelijk van de werkgever (de zorgorganisatie) en wordt bepaald door de CAO VVT (Collectieve Arbeidsovereenkomst voor Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg).

De functie wordt, afhankelijk van de zwaarte en de coachende verantwoordelijkheden, ingeschaald in:

• FWG 45: (per oktober 2024) circa €2.870 tot €3.863 bruto per maand (o.b.v. 36 uur).
• FWG 50: (per oktober 2024) circa €3.051 tot €4.102 bruto per maand (o.b.v. 36 uur).

Recente vacatures voor deze specifieke functie duiden vaak op een inschaling in FWG 50.

Aantal werkzaam in Nederland

Omdat "Consulent belevingsgerichte zorg" geen geregistreerd beroep is (zoals in het BIG-register), worden hierover geen landelijke statistieken bijgehouden. Het is een functie die zorgorganisaties zelf creëren en benoemen. Het aantal specialisten op dit gebied (inclusief GVP'ers en andere coaches) groeit echter, omdat de zorgsector steeds meer het belang inziet van persoonsgerichte zorg en het welzijn van de cliënt.

Welke opleiding heeft de Consulent Belevingsgerichte Zorg gevolgd

Een Consulent belevingsgerichte zorg is vrijwel altijd iemand met een achtergrond in de directe zorg, aangevuld met een specialisatie.

Basis (Vooropleiding):

• MBO niveau 4: Verzorgende IG (niveau 3) met een vervolgopleiding, MBO-Verpleegkundige, of Maatschappelijke Zorg (MMZ) niveau 4.
• HBO: HBO-Verpleegkunde (HBO-V) of Social Work (voorheen SPH).

Specialisatie (de eigenlijke 'opleiding' tot consulent):

• Dit is vaak een post-MBO of post-HBO opleiding of cursus.
• De meest bekende is de opleiding Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie (GVP).
• Andere mogelijkheden zijn post-HBO opleidingen gericht op coaching in de zorg, dementiezorg (zoals 'Eerst Verantwoordelijk Verpleegkundige') of specifieke cursussen in 'onbegrepen gedrag'.
• Vaak wordt ook simpelweg ruime werkervaring in de psychogeriatrie geëist, in combinatie met een coaching- of trainerscursus.

De functie wordt doorgaans uitgevoerd op MBO-4+ of HBO-niveau. Hoewel de vooropleiding een MBO-4 diploma kan zijn, vereisen de coachende, analyserende en implementerende taken vaak een HBO werk- en denkniveau.

Hoe lang duurt de opleiding tot Consulent Belevingsgerichte Zorg

Dit moet in twee delen worden bekeken:

1. Duur van de vooropleiding (de basis):
• MBO niveau 4 (bijv. MBO-Verpleegkundige): 3 tot 4 jaar.
• HBO (bijv. HBO-V): 4 jaar.
2. Duur van de specialisatie (de cursus):
• De opleiding tot bijvoorbeeld GVP (Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie) is een vervolgopleiding die men meestal volgt terwijl men al werkt. De duur hiervan is circa 10 tot 12 maanden (parttime).

Het opleidingsniveau van een Consulent Belevingsgerichte Zorg is HBO, MBO.

Enkele wetenswaardigheden over de Consulent Belevingsgerichte Zorg

• Meer dan 'Validation': Belevingsgerichte zorg wordt vaak verward met de 'Validation-methode' (een specifieke gesprekstechniek). Belevingsgerichte zorg is echter een overkoepelende visie (een 'paraplu-begrip') waaronder ook methoden als reminiscentie (herinneringen ophalen) en snoezelen (zintuigstimulering) vallen.
• Sleutelrol bij dementie: De consulent is essentieel in de moderne dementiezorg. Onbegrepen gedrag wordt niet langer gezien als een 'probleem' van de patiënt, maar als een signaal van een onvervulde behoefte. De consulent is de 'detective' die helpt deze behoefte te achterhalen.
• Van 'zorgen voor' naar 'zorgen dat': Deze functie markeert de verschuiving van "ik zorg voor u" (de professional neemt over) naar "ik zorg dat u een fijne dag heeft" (de professional ondersteunt en faciliteert).

Extra informatie over de Consulent Belevingsgerichte Zorg

Omdat het geen beschermde titel is, komen in de praktijk veel verschillende benamingen voor die een (sterk) overlappende functie hebben:

• Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie (GVP): Dit is een zeer veel voorkomende en formele (MBO-)specialisatie. De taken van een GVP komen nagenoeg volledig overeen met die van een Consulent belevingsgerichte zorg.
• Coach belevingszorg
• Welzijnscoach (met PG-specialisatie)
• Specialist belevingsgerichte zorg
• Kwaliteitsverpleegkundige met aandachtsgebied welzijn/PG